معاون سیاسی وزیر امور خارجه کشورمان در ادامه تور اروپایی که با هدف رایزنی درباره توافق نامه هسته‌ای صورت می‌گیرد، در چهارمین و آخرین مقصد سفرش در قاره سبز به اسپانیا رفت و با مقامات این کشور دیدار و گفت‌وگو کرد. علی باقری در سفر برنامه‌ریزی شده اخیرش پیش از این به پاریس، برلین و لندن رفته بود.

سفر باقری به این سه پایتخت به عنوان طرف‌های برجامی طبیعی به نظر می‌رسید، اما حضور وی در مادرید با پرسش هایی همراه است. 

به نظر نخستین دلیل این اتفاق را باید در مناسبات تجاری میان تهران و مادرید و علاقه طرفین در گسترش آن جست‌وجو کرد.

اسپانیا یکی از مهم‌ترین شرکای تجاری ما در قاره سبز محسوب می‌شود تا جایی که باوجود تحریم‌های ظالمانه آمریکا، یکی از مقاصدی بود که صادرات محصولات تجاری ما به آن ادامه داشت.

در دولت روحانی فرمان ارتباط ایران با جهان خارج به نفع نگاه و ارتباط با غرب چرخید و به‌ویژه به رابطه با سه کشور فرانسه، آلمان و انگلیس خلاصه شد و همین مسئله پس از بدعهدی اروپا در ماجرای برجام هزینه هنگفتی به ما تحمیل کرد.

دولت رئیسی ولی این صحنه را دگرگون کرده و تلاش دارد با تمرکز بر دیپلماسی اقتصادی فعالیت‌های خارجی را افزایش دهد. با این دید یکی از اهداف اصلی سفر مقام کشورمان به مادرید را باید در حوزه تبادل نظر در زمینه افزایش تبادلات اقتصادی میان طرفین جدا از رابطه کلی تعریف شده با اتحادیه اروپا جست. برخی دولت‌ها مانند اسپانیا، ایتالیا و ... هم به حفظ این رابطه علاقه‌مند بوده و تنها لازم است زمینه سازی جدی تری در این خصوص صورت گیرد. 

پس شکستن حریم تحریم ها در قاره سبز و در مقابل دیدگان آمریکا می‌تواند یکی از اهداف این سفر باشد. اما این اقدام یک هدف مهم دیگر را هم نشانه گرفته. جمهوری اسلامی پیشتر از انجام مذاکره برجامی به صورت جمعی و اشتراکی، به این معنی که تهران با تروئیکای اروپایی سر یک میز بنشیند، گله‌گذاری کرده و ابراز نارضایتی داشت. ایران مدعی است طرف های اروپایی هرچند در هنگامه گفت‌وگوها از نتایج حاصله ابراز رضایت دارند، ولی بعضاً پس از انجام مذاکرات بیانیه‌های انتقادی صادر کرده و با تطهیر خود همه چیز را بر گردن ایران می‌اندازند.

بر این اساس حسین امیر عبداللهیان هم به تازگی اعلام کرده ما به دنبال مذاکره با طرف‌های اروپایی به صورت دوجانبه بوده و از آن استقبال می‌کنیم. سفر به مادرید هم می‌تواند از این منظر حیاتی تلقی شود.

اقدام باقری از باب گسترده کردن دایره کشورهای طرف تعامل و خارج کردن انحصار مذاکرات برجامی از دست تروئیکای وابسته به ایالات متحده و کشورهای به اصطلاح اروپای دوم نیز مهم است. نباید از یاد برد بر خلاف هشت سال گذشته آنچه امروز در مسئله برجام برای ما یک نقطه پیروزی محسوب می‌شود، اتفاق نظر داخلی در مواجهه با موضوع مهم سیاست خارجی است.

علاوه بر این اکنون دولتی در تهران مستقر است که ضمن آگاهی بر ضعف‌های طرف مقابل اهل عقب نشینی و امتیازدهی نیست. حقیقت آن است که اروپای امروز نیز نسبت به همین چند سال پیش هم بسیار ضعیف‌تر شده. انگلیس همچنان با ماجرای برگزیت و خروج از اتحادیه دست به گریبان است، آلمان با رفتن آنگلا مرکل تأثیرگذاری گذشته را نداشته و فرانسه و هم با خطر روی کار آمدن دوباره جریان راست افراطی مواجه است و این موضوع آن‌ها را در منجلاب گرفتاری فرو برده و آن‌ها چاره ای جز اصلاح رابطه با جمهوری اسلامی پیش روی خود نمی بینند.

در این بین دیگر دولت‌های تأثیرگذار اروپایی مانند اسپانیا می‌توانند در موضوع برجام نقش فعال تری بر عهده گرفته و در تأمین منافع جمهوری اسلامی سهم بسزایی ایفا کنند.